Traditions. Values. Recognition№ | ФИО научного руководителя, имена и фамилии членов исследовательской группы с их идентификаторами (Scopus Author ID, Researcher ID, ORCID, если имеются) | ИРН и название проекта | актуальность | цель | Ожидаемые результаты | достигнутые результаты |
1 | Сейітова Шынар Ботаевна, Доктор филологических наук, профессор Scopus Author ID: 57205142259 Члены исследовательской группы: Гайнуллина Фарида Ахметовна, Кандидат филологических наук, доцент, Scopus Author ID: 56149903500 Касымова Асем Аленовна, Доктор PhD, Scopus Author ID: 57224119099 ORCID: 0000-0002-8783-888X
Абдыханова Бактыгуль Айдапкеловна6 Доктор PhD, Scopus Author ID: 57192158381 Адилова Жанар Кадыровна, докторант Scopus Author ID:
Ахметова Гульнур Серикбековна, докторант Scopus Author ID: 57224128215
Кажыкенова Перизат Багдатовна | AP09261200 «Шығыс Қазақстан ономастикалық кеңістігі – ұлттың мәдени- генетикалық кодының негізі. (Катонқарағай, Алтай, Глубокий аудандары материалдары негізінде) | Өңірлік жер-су атаулары неше ғасыр бұрын да зерттеу нысанына ілінбеген, қазір де зерттеу аясынан тыс қалып келе жатқан рухани байлығымыздың бір парасы. Тілімізде, әсіресе, аймақтық ерекшелігі бар сөйленістерде, сөйлеу тілінде сөздікке енбеген, жалпылық сипат алмаған, өзінің шығу тегінен қол үзе қоймаған, уәжін жоғалтпаған жер-су атаулары баршылық. Шығыс Қазақстан аймағының топонимикалық атауларын зерттеу, ерекшеліктерін анықтау, пайда болу тарихы, топонимдер жүйесіне тарихи-этимологиялық талдау жасау өзекті, ал оларды жан-жақты зерттеп тану тарих пен халық тұрмысын бір тұтас әлем ретінде қарастыруға септігін тигізеді. Жер-су атаулары бойына ақпараттық мән жинаған бүгінгі күнге дейін ел аузында сақталған, елдің өз өткені туралы дерек қоры. Жергілікті өңірдегі жер- су атауларын зерттеуде қазіргі тіл ғылымының жетістіктеріне сүйеніп, лингвомәдени, этнолингвистикалық тұрғыдан ұлттың мәдени ақпараты жинақталған код ретінде қарастыруға мән беру және лексика-семантикалық ерекшелігі қарастырылуы жұмыстың өзектілігін көрсетеді. | Шығыс Қазақстан өңірініне жататын Катонқарағай, Алтай, Глубокий аудандары топонимдерінің номинативті және кумулятивтік қызметін зерттеу, олардың көркем әдебиеттегі қолданысын, мәдениетаралық қарым-қатынас барысындағы өзгерістерін анықтау, топонимдердің этнолингвисткалық, лексика-семантикалық, тарихи-лингвистикалық құрылымдарына талдау жасау арқылы жер, су атаулары қазақ халқының ұлттық және рухани негізінің бейнесі, ұлттың генетикалық мәдени коды екенін дәлелдеу. | Жобаның тақырыбы бойынша көрсетілген аудандарға экспедициялар жүргізіп, алынған материалдарды жинау және өңдеу, топонимикалық сөздігін құрастырып шығару, ғылыми мақалалар шығару, оқу және оқу – әдістемелік құралдар, монографиялар әзірлеу. Зерттеу нәтижелерінің негізгі әлеуетті тұтынушылары – ғалымдар, мектеп, лицей және гимназиялардың мұғалімдері, аудандық және облыстық әкімдіктердің қызметкерлері, карта құрастырушылар, студенттер, магистранттар, докторанттар.
| 1. Сейітова Ш.Б. Шығыс Қазақстан ономастикалық кеңістігіндегі ұлттық негіз. (Катонқарағай ауданы материалдары негізінде). «Uluslararasi Türk Dünyasi Yunus emre» симкозиумының жинағы. 24-27 мамыр 2021 ж. 2. Қасымова А.А. Kazak ve Türkiye Türkçesi Karşılaştırmalı Karçılaştırmalı Yeradıbilimi (Tarihi-lenguistik inceleme) (Қазақ және түрік тілдеріндегі салыстырмалы топонимикалық жүйе: тарихи – лингвистикалық аспектіде). «Uluslararasi Türk Dünyasi Yunus emre» симкозиумының жинағы. 24-27 мамыр 2021 ж. 3. Сейітова Ш.Б., Сатенова С.К., Касымова А.А., Гайнуллина Ф.А., Бияров Б., Ахметова Г.С., Доскеева Ш.А. Linguo-cultural peculiarities 4. Сейітова Ш.Б., Сатенова С.К., Гайнуллина Ф.А., Доскеева Ш.А., Мұқажанова Р.М., Мамышева М.Е. Toponymic Space Of Tarbagatay District Of East Kazakhstan Region As A Reflection Of The Material And Spiritual Culture Of The Kazakh People, ASTRA Salvensis, no. 1/2021., 435-447 бб. 5. Сейітова Ш.Б., Абдыханова Б.А., Қасымова Ә.Ә. «Жерін білген – елін біледі, елін білген – елім деп еміренеді!» Арай газеті №3 06.08.21 ж. 6. Абдыханова Б.А. «Неміс халқы және оның базалық этноспецификалық концептілер жүйесі». Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің хабаршысы. Филология сериясы № 2(135)/2021 ISSN 2616-678Х еISSN 2663-1288 DOI:10.32523/2616-678Х-2021-135-2-75-81 7. Қасымова А.А., Сейітова Ш.Б. Қазақ және көне түркі топонимдік жүйесінің этникалық бірегейлігі жөнінде. «ХХІ ғасырдағы түркі әлемінің интеграциясы және қыпшақтық фактор» атты халықаралық on-line конференцияның жинағы. 8 қазан 2021 жыл, Түркістан қаласы. 8. Сейітова Ш.Б., ф.ғ.д., Қасымова Ә.Ә., PhD, Абдыханова Б.А. PhD Катонқарағай ауданы жер-су атауларының сөздігі (көмекші оқу құралы). – Семей: «Zhardem» редакциялық баспа орталығы, 2021 жыл 210 бет.
|
|
| AP09261200 «Ономастическое пространство Восточного Казахстана – основа культурно - генетического кода нации (на материале топонимических наименований Катонкарагайского, Алтайского и Глубоковского районов) | Региональные топонимы - это та часть нашего духовного богатства, которая долгое время не изучалась и до сих пор остается за рамками серьезных исследований. В нашем языке, особенно в его региональных диалектах, есть еще множество топонимических наименований, которые не вошли в словарь разговорного языка, не получили даже общей характеристики, хотя имеют давние корни своего происхождения и сохранили свое первоначальное значение. Историко-этимологический анализ системы топонимов Восточно-Казахстанской области, всесторонне изучение истории происхождения топонимических названий, выявление их признаков носят актуальный характер, так как подобные исследования вносят заметный вклад в изучение истории и жизни народа. Ценные сведения о происхождении тех или иных названиях мест проживания, гор, рек до сих пор сохраняется на устах народа. Актуальность исследования топонимов в лингвистическом, культурном и этнолингвистическом аспектах с опорой на достижения современной лингистической науки позволяет рассмотреть их лексико-семантические особенности как код национальной культуры.
| Целью проекта является исследование номинативной и кумулятивной функций топонимов Катон- Карагайского, Глубоковского и Алтайского районов Восточного Казахстана, определение их идентификации, осуществление анализа историко- лингвистической, лексико – семантической, этнолингвистической структуры топонимов, выявление характера изменений наименований в ходе межкультурных отношений. | Сбор и обработка материалов, полученных в ходе экспедиций в указанные районы по теме проекта, составление топонимических словарей, публикация серии научных статей, разработка учебных и учебных пособий, монографий. Основными потенциальными потребителями исследования являются ученые, учителя школ, лицеев и гимназий, сотрудники районных и областных акиматов, картографы, студенты, магистранты, докторанты. |
|
|
| AP09261200The onomastic area of East Kazakhstan the basis of the cultural and genetic code of nation (Katonkaragai, Altai, Glubokovsky regions) | Regional toponymes are that part of our spiritual wealth that has not been studied for a long time and remains outside the scope of the serious research. In our language, especially in its regional dialects, there are many toponymic names, which have not entered into vocabulary of the spoken language, have not even received general characteristic, although they have long-standing roots of their origin and have retained their original meaning. Historical and etymological analysis of the toponymes system of the East Kazakhstan region, a comprehensive study of the history of the origin of toponymic names, the identification of their signs are relevant, since such studies make a significant contribution to the study of the history and life of people. Valuable information about the origin of certain names of places, mountains, rivers is still preserved on the lips of the people. The relevance of the study of toponyms in the linguistic, cultural and ethnolinguistic aspects based on the achievements of modern linguistic science allows us to consider their lexical and semantic features as a code of national culture.
| The aim of the project is to study the nominative and cumulative functions of toponymes in the Katon-Karagai, Glubokovsky and Altai regions of the East Kazakhstan, to determine their identification, to analyze the historical and linguistic, lexica-semantic, ethnolinguistic structure of toponyms, to identify of intercultural relations. | Collection and processing of materials obtained during expeditions to the indicated areas on the project theme, compilation of toponymic dictionaries, and publication of a series of scientific articles, development of educational and teaching guides, monographs. The main potential consumers of the research are scientists, schoolteachers, teachers of lyceums and gymnasiums, employees of district and regional akimats, cartographers, students, masters, doctoral students. |
|